Morawski wytwórca wina rozpoczyna produkcję wina przyjaznego dla klimatu

Vinicola s.r.o. to rodzinna firma na Morawach w Czechach, która działa w sektorze handlu hurtowego. Firma prowadzi handel winami z Chile, Argentyny, Australii, Nowej Zelandii, USA i innych krajów.

Po raz pierwszy zaczęli produkować własne wina w 2010 roku, roczna produkcja wynosiła wtedy 10.000 butelek, obecnie to 520.000 butelek rocznie. Do wytwarzania swojego szlachetnego wina firma wykorzystuje wysokiej jakości winogrona pochodzące ze wszystkich morawskich subregionów winiarskich. Ponadto, zarządza 40 hektarami własnych winnic. 

Wina zagraniczne i morawskie sprzedawane przez Vinicolę są dostarczane zarówno do sieci handlowych, jak i bezpośrednio do klientów.  

Niebezpieczne zmiany

Republika Czeska, położona w samym centrum Europy, jest podatna na wiele zjawisk klimatycznych i często boryka się z powodziami, suszami itp. W czerwcu 2021 roku miało tam miejsce bardzo silne i tragiczne w skutkach tornado, które zniszczyło kilka wsi w powiatach Hodonín i Břeclav w regionie Południowych Moraw. Ten niszczycielski żywioł sprawił, że wśród miejscowej ludności wzrosły obawy o wpływ działalności człowieka na planetę, a także o przyszłość obecnego i następnych pokoleń doświadczających skutków zmian klimatu.

Widząc ogrom zniszczeń, jakie tornado wyrządziło w okolicy, lokalni mieszkańcy i przedsiębiorcy zdali sobie sprawę, że muszą znaleźć sposób, aby poradzić sobie z czekającym na nich wyzwaniem, jakim jest produkcja wina niepowodująca dalszych szkód dla planety. 

Wykorzystanie nawozów, pestycydów, gleby, ziemi, wody, energii i paliw powoduje około 20% wszystkich emisji gazów cieplarnianych. Produkcja wina nie jest tu wyjątkiem, ponieważ proces ten generuje emisję dwutlenku węgla, która przyczynia się do zmian klimatycznych w skali globalnej.

W związku z tym, Vinicola podjęła zdecydowane kroki w celu zmniejszenia emisji zanieczyszczeń powstających w procesie produkcji, poprzez opracowanie rozwiązań, które sprawią, że jej produkty będą bardziej przyjazne dla klimatu. W przekonaniu, że zmiany należy zaczynać od siebie, Vinicola rozpoczęła swoją pracę od opracowania planu polegającego na stworzeniu punktów odniesienia dla innych firm, które będą mogły pójść w ich ślady.   

Firma zaczęła analizować i obliczać swój ślad węglowy w całym cyklu produkcji wina. Jednocześnie, obserwując rosnącą konkurencję w branży winiarskiej, firma postanowiła podjąć działania w kierunku zrównoważonej produkcji wina, co może wyróżnić ją na tle konkurencji.

Aby zrealizować ten cel, Vinicola wykorzystała certyfikację Preferred by Nature dotyczącą zarządzania śladem węglowym (Carbon Footprint Management CFM) jako główną zasadę doskonalenia. 

"Certyfikacja CFM to kompleksowe rozwiązanie dla przedsiębiorstw niezależnie od ich wielkości, które chcą pokazać swoje zaangażowanie i postępy w zakresie redukcji emisji dwutlenku węgla oraz osiągnąć cele klimatyczne" - powiedział Michał Rezek, Regionalny Menedżer ds. Rozwoju Strategicznego w Preferred by Nature. 

Podjęcie działań: Poszukiwanie obszarów emisji

W kwietniu 2022 roku Vinicola postanowiła ubiegać się o certyfikat CFM dla swoich produktów i przyjęła strategie dotyczące redukcji emisji dwutlenku węgla. 

Analiza śladu węglowego firmy wykazała, że 21% emisji dwutlenku węgla jest związana ze szklanymi butelkami, 32% pochodzi z paliw dla ciągników i samochodów firmowych, a około 15% powstało podczas budowy winnicy. 

Reszta emisji pochodzi z zakupu i transportu materiałów (kompostu i nawozów organicznych), transportu produktów, zużycia energii, dojazdów pracowników, zużycia wody, produkcji odpadów i tak dalej.   

W roku bazowym 2021, ostateczna liczba wyniosła 1,85 kg CO2e/ na 1 butelkę wina (0,75l). 

"Ponieważ winnica obecnie praktykuje rolnictwo ekologiczne, nie jest już w stanie obniżyć swojego śladu węglowego poprzez zmniejszenie zużycia nawozów mineralnych i pestycydów. Jednak firma musi opracować i wprowadzić politykę klimatyczną i plan zarządzania śladem węglowym, jak również zobowiązać się do zmniejszenia swojego śladu węglowego o co najmniej 4,2% rocznie, aby uzyskać ten certyfikat" - dodał Michał. 

Produkty firmy zostały ocenione pod kątem standardu Carbon Footprint Management, na podstawie obliczeń śladu węglowego na różnych etapach produkcji wina. W poszczególnych etapach uwzględniono: zmiany w użytkowaniu gruntów, pozyskiwanie surowców i ich wstępne przetwarzanie, produkcję, dystrybucję i przechowywanie oraz zakończenie cyklu eksploatacji.  Co ciekawe, zmiana użytkowania gruntów nie była w tym przypadku istotna, ponieważ wszystkie winogrona były uprawiane w winnicach, które zostały założone na gruntach rolnych ponad 20 lat temu.

Standard CFM wymaga od firm kompleksowego podejścia do łagodzenia zmian klimatycznych poprzez zmniejszenie śladu węglowego w cyklu produkcji. Obejmuje to każdy etap od produkcji, transportu, przechowywania, przetwarzania do konsumpcji. 

Produkcja wina na każdym etapie wiąże się zarówno z zaletami, jak i wadami, co wymaga podejmowania przemyślanych działań.  

Wino jest tradycyjnie nalewane do do szklanych butelek, co jest wadą, gdy mowa o redukcji emisji dwutlenku węgla.  

"Wprawdzie szkło jest materiałem nadającym się do recyklingu, ale wielokrotne przetapianie i produkcja mają bardzo niekorzystny wpływ na ślad węglowy" - powiedział Karel Průša, Junior, współwłaściciel i menedżer w firmie Vinicola s.r.o.

Z drugiej strony, firma uważa, że optymalizacja działań logistycznych w całym łańcuchu dostaw wina ma ogromny potencjał. 

"W dłuższym okresie zmniejszenie dróg dystrybucyjnych, działania polegające na współdzieleniu magazynu i transportu, a także zwrócenie się ku lokalnym dostawcom surowców to opcje, nad którymi pracujemy" - wyjaśnił Karel.

Certyfikowany, jednak nadal dąży do osiągnięcia celu "zero netto"

Aby stać się neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla w roku 2025, firma zamierza wytwarzać produkty neutralne pod względem emisji CO2 poprzez redukcję emisji (carbon insetting) i kompensację (carbon offsetting). W związku z tym, Vinicola zamierza obniżyć ślad węglowy swoich produktów głównie poprzez zakup zielonej energii elektrycznej, zmniejszenie zużycia energii i korzystanie własnej fotowoltaiki. 

Firma planuje również poprawę logistyki dla dostaw winogron, kompostu i innych środków produkcji oraz  zmianę butelek na lżejsze. Aby zrekompensować pozostałą emisję, firma zamierza zainwestować w projekty offsetowe. 

"Planujemy maksymalnie wykorzystać energię ze źródeł odnawialnych" - wyjaśniał dalej Karel.  

Duża część śladu węglowego firmy jest generowana przez transport winogron z winnic do centrów przetwarzania. Aby go ograniczyć, ”odnowiliśmy stary zakład produkcyjny znajdujący się tuż obok naszych winnic. Doskonale byłoby znaleźć dostawców komponentów i materiałów, którzy by również wyruszyli w tę podróż" - powiedział Karel. 

O standardzie węglowym

Preferred by Nature przez ponad dekadę opracowywało program wsparcia i weryfikacji CFM, aby pomóc każdej organizacji, która stara się realizować wiarygodne i odpowiedzialne działania na rzecz klimatu. 

Standard CFM to rozwiązanie typu one-stop, opisujące kroki dla organizacji, które dążą do uzyskania neutralności węglowej oraz przedstawiają wiarygodne i odpowiedzialne oświadczenia dotyczące ich działań.  

Program wsparcia i weryfikacji CFM jest dostosowany do uznanych na całym świecie standardów, takich jak GHG Protocol, norm PAS i ISO 14064. W standardzie CFM znajdują się rozwiązania dla organizacji, które chcą  systematycznie zarządzać swoim śladem węglowym, realizować redukcje i cele GHG, bądź korzystać z opcji kompensacji emisji.  
 "Ten certyfikat CFM jest dla nas ogromnym atutem i pomaga nam uzyskać przewagę nad konkurencją. Jest to również wiarygodna deklaracja, dzięki której możemy poinformować klientów o naszych produktach przyjaznych dla klimatu. Głęboko wierzę, że prędzej czy później te idee staną się obowiązującym trendem - a z czasem może nawet prawodawstwem" - dodał Karel. 

Szczegółowych informacji udzielają:

Rafał Sawicki
Audytor/Specjalista ds. łańcucha dostaw
rsawicki@preferredbynature.org

Michal Rezek
Kierownik Regionalny ds. Rozwoju Strategicznego w Europie Środkowej i Wschodniej
mrezek@preferredbynature.org

Uwaga: Zdjęcia dzięki uprzejmości firmy Vinicola s.r.o.