Litewskie Państwowe Gospodarstwo Leśne: Od obliczenia śladu węglowego do neutralności węglowej
Nie można się doskonalić, jeśli się nie prowadzi pomiarów. Litewskie Państwowe Gospodarstwo Leśne, mierząc swój ślad węglowy, zdołało ograniczyć emisje związane ze swoją działalnością i stać się neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla, poprzez podjęcie strategicznych działań w zakresie pochłaniania dwutlenku węgla.
Litewskie Państwowe Gospodarstwo Leśne (PGL), obejmujące 1,1 mln ha lasów i jest największym przedsiębiorstwem sektora drzewnego w tym kraju. Około jedna trzecia zarządzanych przez nie obszarów to lasy ochronne.
Lasy Państwowe, jak każda inna firma leśna, zajmują się przede wszystkim pozyskiwaniem drewna i gospodarką leśną, m.in. sadzeniem nowych lasów, budową i utrzymaniem dróg leśnych, ochroną środowiska oraz ochroną przeciwpożarową.
Nie ograniczając się do odpowiedzialnych praktyk leśnych, PGL opracowało plan zarządzania emisją gazów cieplarnianych (GHG). Plan ten opisuje metody oceny i monitorowania emisji dwutlenku węgla w związku z prowadzoną działalnością, środki mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz plan działania. Plan GHG przedstawia również starania firmy dotyczące pomiaru redukcji emisji dwutlenku węgla.
Usuwanie GHG dla działalności leśnej może być realizowane poprzez zwiększenie pochłaniania emisji CO2 dzięki sadzeniu nowych lasów, zagospodarowaniu terenów podmokłych i poprawie gospodarki leśnej. Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych może zostać przeprowadzone w oparciu o ocenę śladu i zaplanowanie działań, mających na celu jego redukcję, takich jak zmniejszenie zużycia paliw kopalnych.
Ścieżki
W 2022 roku Lasy Państwowe postanowiły obliczyć swój ślad węglowy korzystając ze standardu Zarządzania Śladem Węglowym (Carbon Footprint Management CFM Standard) Preferred by Nature. Standard ten umożliwił firmie zdobycie niezbędnej wiedzy, wskazówek i metod pozwalających na lepsze zarządzanie śladem węglowym i weryfikację emisji gazów cieplarnianych w ramach prowadzonej działalności.
Weryfikacja przeprowadzona w oparciu o standard CFM obejmowała trzy główne obszary:
- zakres I: obejmujący emisje powstające w wyniku stosowania paliw, takich jak olej napędowy, benzyna lub środków chemicznych
- zakres II: obejmujący emisje powstające w wyniku wytwarzania zakupionej energii elektrycznej, ciepła i pary wodnej
- zakres III: obejmujący emisje powstające w wyniku działalności operacyjnej, takiej jak transport produktów, materiałów, odpadów, działalność pracowników itp.
Z pomocą standardu CFM , Lasy Państwowe były w stanie stworzyć plan redukcji emisji dwutlenku węgla, który obejmował wszystkie te zakresy. Tym samym uwzględnione zostały zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie kalkulacje emisji, mające miejsce przed i po wykonaniu poszczególnych czynności.
Obliczenia wykazały, że większość emisji pochodziła ze spalania oleju napędowego, który był używany w ciągnikach, kombajnach i innych maszynach stosowanych podczas prac leśnych, a także z innego operacyjnego zużycia energii elektrycznej. Innymi źródłami były m.in. odpady i zużycie wody, prywatne samochody, podróże służbowe oraz wszelkiego rodzaju materiały zakupione do budowy i utrzymania dróg.
Od tego czasu PGL zaangażowało się w działania mające na celu zmniejszenie rocznej ilości gazów cieplarnianych poprzez unikanie dodatkowych emisji, zwiększenie efektywności energetycznej oraz wdrożenie przyjaznych dla klimatu praktyk biznesowych i środków w całym swoim łańcuchu produkcyjnym.
Wysiłki Lasów Państwowych przyniosły efekty. W 2020 roku dane bazowe emisji dwutlenku węgla wynosiły 36 990 tCO2e, natomiast w 2022 roku odnotowano 34 510 tCO2e, co oznacza, że w 2022 roku udało się zmniejszyć emisję o 6,7%.
"To wspaniały ruch wykonany przez PGL w celu zmniejszenia śladu węglowego i promowania zrównoważonych praktyk biznesowych w zakresie zarządzania emisjami" - powiedział Ondřej Tarabus, Menedżer Programu Klimatycznego w Preferred by Nature.
"Standard CFM pomógł PGL zidentyfikować źródła emisji dwutlenku węgla, obliczyć swój ślad węglowy i doradzić w sprawie obszarów możliwej redukcji, potencjalnego pochłaniania i zrównoważonej konsumpcji" - dodał Ondřej.
Milowy krok
PGL nie tylko oblicza i zarządza emisją dwutlenku węgla na gospodarowanych przez siebie terenach, ale postanowiło pójść o krok dalej, promując takie działania na obszarach, które nie są objęte ochroną prawną. Takie obszary stanowią około 5-10% i nie są objęte lokalnymi przepisami, zarządzane są na zasadzie dobrowolności.
Należy podkreślić, że wszystkie lasy państwowe na Litwie posiadają certyfikaty gospodarki leśnej Forest Stewardship Council® (FSC®). PGL rozpoczęło certyfikację gospodarki leśnej FSC w 2022 r. i od tego czasu obserwuje pozytywny wpływ stosowania praktyk odpowiedzialnej gospodarki leśnej.
Zaangażowanie w odpowiedzialną gospodarkę leśną sprawiło, że Lasy Państwowe postanowiły wykorzystać Standard CFM do zarządzania obszarami leśnymi w kontekście węgla. PGL było w stanie przechowywać dodatkowy węgiel poprzez pochłanianie dodatkowych gazów cieplarnianych na zarządzanych przez siebie terenach dzięki wdrożeniu dwóch podstawowych działań.
Po pierwsze, PGL zalesiło około 2500 hektarów terenów nieleśnych. Długoterminowy plan usuwania węgla, obejmujący okres do 40 lat, przewiduje pochłonięcie 670 000 ton CO2e, co odpowiada około 6,7 tony CO2e na hektar rocznie.
Po drugie, PGL wdrożyło udoskonalone praktyki gospodarki leśnej (IFM) w celu złagodzenia zmian klimatycznych, rezygnując z gospodarki zrębowej na rzecz lasów chronionych. W ramach IFM, Lasy Państwowe planują usunąć, mniej więcej w ciągu 35 lat, 842 000 ton CO2e, przy pomocy 16 500 hektarów lasu, co daje 1,5 tony CO2e na hektar rocznie.
Dzięki udoskonalonym praktykom gospodarki leśnej uzyskano wyższe pochłanianie węgla w porównaniu z emisjami bezpośrednimi i pośrednimi. W oparciu o te wyniki, organizacja może teraz pochwalić się, że jest neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla.
"Wprawdzie lasy znajdujące się pod naszą opieką pochłaniają dwutlenek węgla, ale nie rozliczaliśmy tych wyników w kontekście, w którym były one uwzględnione w bilansie państwa. Jako spółka, która jest właścicielem połowy lasów na Litwie, zaczęliśmy analizować emisję z naszej działalności i opracowaliśmy długoterminowy plan zmniejszenia ilości CO2" - stwierdził Valdas Kaubrė, dyrektor generalny PGL.
PGL jednak nie zamierza na tym poprzestać i w nadchodzącym roku poszukuje nowych obszarów pozwalających na magazynowanie węgla, na przykład tereny podmokłe, jak również chce podjąć działania związane z odbudową ekosystemów, itd.
"Lasy są naszym zabezpieczeniem przed zmianami klimatu. Odgrywają istotną rolę w cyklu węglowym poprzez stabilizację klimatu, regulację ekosystemów i ochronę różnorodności biologicznej. Te dodatkowe działania PGL pomogą zwiększyć absorpcję gazów cieplarnianych na obszarach leśnych i promować proces wychwytywania węgla" - powiedział Pablo Rodriguez Noriega, Menedżer Projektów Węglowych w Preferred by Nature.
O standardzie CFM
Organizacja Preferred by Nature opracowała Program Wsparcia i Weryfikacji CFM, aby pomóc każdej organizacji chcącej wprowadzić wiarygodne i odpowiedzialne działania klimatyczne.
Standard CFM to rozwiązanie typu one-stop, opisujące kroki dla organizacji, które dążą do uzyskania neutralności węglowej oraz przedstawiają wiarygodne i odpowiedzialne oświadczenia dotyczące ich działań.
"Wyjątkowość Standardu CFM polega na tym, że uwzględnia on insetting węgla i promuje rozwiązania oparte na naturze, takie jak ponowne zalesianie, odbudowa ekosystemów, energia odnawialna, rolnictwo regeneracyjne itd. Standard jest dość łatwy w stosowaniu, a do jego zrozumienia nie jest potrzebna specjalistyczna wiedza" - wyjaśnił Ondřej.
Program Wsparcia i Weryfikacji CFM jest dostosowany do uznanych międzynarodowych standardów, takich jak Protokół GHG, normy PAS i ISO 14064. Standard oferuje odpowiednie rozwiązania, niezależnie od tego, czy organizacja chce systematycznie zarządzać swoim śladem węglowym, realizować swoje cele w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, czy też korzystać z opcji kompensacji emisji.
"Zdajemy sobie sprawę z potrzeby stosowania rozwiązań przyjaznych dla środowiska i zaangażowania każdego z nas w zmniejszanie niekorzystnego wpływu na otoczenie. Stąd też z niecierpliwością czekamy na efekty naszego działania. Po określeniu zakresu emisji CO2, Lasy Państwowe zmniejszą roczną ilość gazów cieplarnianych poprzez unikanie dodatkowych emisji, zwiększenie efektywności energetycznej oraz wdrożenie praktyk biznesowych przyjaznych dla klimatu" - dodał Kaubre.
Więcej informacji udziela:
Rafał Sawicki
Audytor/Specjalista ds. łańcucha dostaw
E-mail: rsawicki@preferredbynature.org
Ondřej Tarabus
Climate Programme Manager
E-mail: otarabus@preferredbynature.org
Uwaga: Zdjęcia dzięki uprzejmości PGL
